Μπανκιέρι, Αντριάνο

(Adriano Banchieri, Μπολόνια 1568 – 1634). Ιταλός συνθέτης, οργανίστας και θεωρητικός της μουσικής. Γεννήθηκε ένα χρόνο μετά τη σύνθεση (σημαντικότατη για την εξέλιξη της πολυφωνίας και του μαδριγαλιού) του Cicalamento delle donne al bucato, δραματικού μαδριγαλιού του Αλεσάντρο Στρίτζο. Tο 1587 ο Μ. έγινε δεκτός στο Τάγμα των Βενεδικτίνων Ολιβετανών, ωστόσο το σταθερό του μπρίο και το χιούμορ του δεν έπαψαν να αναπτύσσονται μαζί με την πλούσια άνθηση εκείνων των κοσμικών μαδριγαλιών, που εισάγουν τη μουσική στο κλίμα της «Κομέντια ντελ’ άρτε»: ένα κλίμα κωμικότητας και ξεγνοιασιάς, που ο Μ. έντυσε όχι μόνο με τις όψεις της συνηθισμένης καθημερινής ζωής, αλλά και με εκείνες της καλλιεργημένης και ακαδημαϊκής ζωής. Στη Γεροντική τρέλλα (Pazzia senile) π.χ., ο Μ. μεταβάλλει σε πηγή χιούμορ ακόμα και το αυστηρό ύφος του Παλεστρίνα, ενώ στο Συμπόσιο τη βραδιά της Τσικνοπέμπτης (Festino nella sera del giovedi grasso) έχει ως στόχο του τα λατινικά και την αντίστιξη: μια φωνή μπάσου αυτοσχεδιάζει το θέμα σε λατινικά, ενώ φωνές που αποδίδονται σε ζώα αναπτύσσουν την αντίστιξη. Στη Barca di Venezia per Padova, που θεωρείται το ωραιότερο μαδριγάλι του, εξαπολύει μια λεπτή πολεμική προς τους πιο φημισμένους «σοβαρούς» μαδριγαλίστες του καιρού του. Στις συνθέσεις αυτές ο Μ. προσφέρει την καλύτερη μουσική του ιδιοφυΐα που, άλλωστε, βρήκε ευρύ πεδίο εφαρμογής και στη μουσική θεωρία. Πράγματι, ο Μ. επέφερε σημαντικές καινοτομίες στη μουσική γραφή και έγραψε έργα διδακτικού χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων τα Organo sonarino, Il principiante fanciullo, Lettere armoniche, La Cartella. Άφησε επίσης πολλές συνθέσεις θρησκευτικής μουσικής (λειτουργίες, μοτέτα, ψαλμούς, λιτανείες). Αφού περιπλανήθηκε πολύ από μοναστήρι σε μοναστήρι, ο Μ. εγκαταστάθηκε το 1608 στην Μπολόνια, όπου ίδρυσε (1614) την Academia dei Floridi, που μετονομάστηκε κατόπιν σε Academia dei Filomusi (Ακαδημία Φιλομούσων) και όπου παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του.